-
1 косяк
өйөр, көтөү -
2 пережить
1. сов.кого-чтооҙағыраҡ (артығыраҡ, ҡалып) йәшәү2. сов. что и без доп.выжитьүлмәй тороп ҡалыу, үткәреп ебәреү3. сов. чтонайти в себе силы вытерпеть что-л.түҙеү, сыҙау, күтәрә алыу4. сов. чтоиспытать что-л.кисереү, баштан үткәреү, татыу -
3 пересидеть
1. сов.; разг.когооҙағыраҡ ултырыу2. сов.; разг.просидеть дольше, чем нужнооҙаҡ ултырып китеү (ташлау)3. сов.; разг.что и без доп.просидеть, пережидаяултырып тороу, көтөп ултырыу -
4 варварский
1. прил. ист.варвар(ҙар)...ы, варвар...ы2. прил.варварҙарса, вәхшиҙәрсә3. прил.тупаҫ, ҡырағай, кешелекһеҙ, рәхимһеҙ, ҡанһыҙ -
5 день
1. м в разн. знач.көн2. мобычно мн. дникөндәр, ваҡыт, саҡв дни войны -һуғыш ваҡытында; дни юности — йәш саҡ(тар)
день в день — көнөндә, билгеләнгән көнгә
день-деньской — көн буйына, көн оҙайына
день за день — көн дә бер төрлө, үҙгәрешһеҙ
день и ночь — көн-төн, көнө-төнө
день ото дня — көндән-көн, әкренләп
изо дня в день — көн дә, көн һайын, көн артынан көн (үтеү)
на день — бер көнгә, бер көнлөк
на дню разг. — көнөнә
на днях; этими днями — ошо көндәрҙә, яңыраҡ
не по дням, а по часам (расти, возрастать и т.п.) — көнләп түгел, ә сәғәтләп (үҫеү)
со дня на день: — 1) көндән-көнгә
2) бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә; считанные дни — һанаулы көндәр
чёрный день — ауыр заман, ҡыйынлыҡ килгән мәл
-
6 ёмкость
1. жһыйҙырыш, һыйышлы, һыйҙыра алыу дәрәжәһе2. ж мн. спец. ёмкостиһыйым, һыйышлы (һауыт)ёмкость рынка эк. — баҙар аша тауар һата алыу мөмкинлеге
-
7 метать
I1. несов. что, чемырғытыу, сөйөү2. несов. чтотуҙҙырыу, таратыу3. несов.кого-чтосәсеү, балалау, бала килтереү4. несов. что; карт.һалыу, таратыу5. несов. чтокидая, складыватьөйөү, һалыуIIнесов. чтотипсеү, типсеп сығыуметать петли: — 1) элмәк типсеү
2) эҙ юғалтыу (бутау) -
8 минерализоваться
сов., несов.минераллашыу -
9 холод
Iмһыуыҡ, һалҡын, һыуыҡлыҡIIм мн. холодао погодеһыуыҡ ваҡыт, һалҡын (һыуыҡ) көндәр, һыуыҡтар, һалҡындармощущение ознобаөшөтөү, һыуыныубросает то в жар, то в холод — бер ҡыҙҙыра, бер өшөтә
IVм перен.равнодушиеһалҡынлыҡ, һалҡын ҡараш, иғтибарһыҙлыҡ
См. также в других словарях:
шаңырақкөтерер — этногр. Қыз отауының шаңырағын көтерер кезінде берілетін (алынатын) кәде. Үй тігіскен әйелдер күйеуден «отау жабар», «ш а ң ы р а қ к ө т е р е р» кәделеріне малдай, ақшадай немесе тігулі киімдей сыйлықтар алады (Х.Арғынбаев, Қаз. халқы., 2013).… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
телебағдарлама — зат. Теледидарда көрсететін бағдарламалардың жобажоспары, аты. Осы ретте қазақша т е л е б а ғ д а р л а м а л а р д ы балаларына тіл үйретуге құрал ретінде қолданып жүрген шаңырақтар кездесетінін еске сала кеткен жөн (Ана тілі, 04.04.1991, 7) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
желі — I зат. кәс. Қазақ үй керегесінің әрбір ағашы. Керегенің әрбір ағашы ж е л і деп аталады. Оның ең ұзыны – ерісі, одан қысқалауы – балашық, ең қысқасы – сағанақ (Ә. Тәжімұратов, Шебер., 25). Мәселен, сегіз қанат киіз үйге барлығы 256 керегелік ағаш … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
оқ — (Пуля) оқатар қаруының ұңғы арнасынан атылатын патронның бас бөлігі. Оқты лақтыру патронның оқ дәрі қуатының есебінен жүргізіледі. Нысананы сенімді жою үшін О тың нақты қаруға (тапаншаның, автоматтың, пулеметтің және т.б.) тән барлық… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
өткізу тәртібі — (Пропускной режим) күзетілетін аймаққа (әскери бөлімге, мекемеге, орынға, жабық түрдегі кәсіпорынға, т.б.) кіру мен шығудың, түрлі заттарды (жүктерді) кіргізу мен шығарудың, сонымен қатар жеке құрам мен келушілердің күзетілетін аймақта болуының… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ылаңғада — (Монғ.) арасында. Құмырсқадай құжынаған адамдардың ы л а ң ғ а д а даусы мен тар көшелерге сығылысқан кісі аяғы арқылы бұрқыраған шаң, күзгі қапырық ыстыққа тұншығып тынысы тарылған Жәнібек, … (С. Тәу., Ақыр Жән., 260) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ат — I зат. Тоғызқұмалақтағы жүрілетін ұяны «ат» деп атайды (Ө. Жолымбетов, Айгөлек, 49). II Ат айналғысыз. Жиі отырған, өте тығыз орналасқан. Атақты рулары – қалың Қаржас, а т а й н а л ғ ы с ы з Айдабол, Күлік, Тұмар (Н. Баяндин.., Дала., ). Ат арба … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
дорбауыз — зат. зоол. Аузы дорбадай, тұрқы қысқалау, маңдайында жарқыраған қызықтырғышы бар балық түрі. Жарыққа қызыққан ұсақ балықтар мен ас шаяндар д о р б а у ы з д ы ң дәл қасына жүзіп келеді, сол кезде ол аузын тез аша қояды (Су асты. тіршілік, 63) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кестебіз — зат. Кесте тігуге арналған басы ілмекті біз. К е с т е б і з ұшының ілмегі бар жіңішкелеу сым темірден жасалады. Сабы қысқа болады (Шаңырақ, 104). Адарғы, сырғалақ, мәймөңке, жүгіртпе, кергіш, к е с т е б і з, талқы, бұрау, тез, сықауырын сияқты… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қозы — I зат. астр. сөйл. Қой. Үркердің үстіңгі жағында тұратын, аса жарық емес қос жұлдыз бар. Оны – Тоқты, Қ о з ы немесе Қой, Қошқар деп те атайды (Х.Әбішұлы, Аспан сыр, 151). Сөздікте қамтылмай қалған кейбір астрономиялық атаулар бар. Олар: Қос… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі